FOTOELEKTRİK OLAY
Fotoelektrik olay ilk kez Hertz tarafından keşfedilmiş, Planck tarafından geliştirilmiş Einstein tarafından açıklanmıştır.
qBir kaynaktan yayılan ışık veya daha yüksek enerjili dalgaların bir madde (metal, metal olmayan katı, sıvı yada gazların yüzeyine düşmesi sonucu elektron yayınlanmasına fotoelektrik etki (olay) denir. Enerji;
E=h.f=h.c/λ
qSökülen elektronlara fotoelektron denir.
qHertz bu etkiyi gözlemlerken ışık kuartz mercek cam levha çinko metali deney araçlarını kullanmıştır.
q Bu düzenekteki artı tarafa anot negatif tarafa katot denir.
qFotoelektronlar akım meydana getirmektedir.
qKatot üzerine ışık düşürülmediği taktirde üreteç olsa bile akım gözlemlenmediği görülmüştür.
qIşık düşürüldüğünde üreteç olmasa bile akım görülür.
qBüyük hıza sahip olan fotoelektronlar akımın geçişini sürdürürler. Üretecin voltajını yükseltirsek belirli bir voltajda akımın kesildiği görülür. Bu voltaj değerine DURDURUCU (KESME) POTANSİYELİ DENİR.
qKesme potansiyeli maksimum kinetik enerjili elektronları durdurur.
qMetal yüzeyine düşen ışığın frekansı ile doğru orantılıdır.
qe.vk=1/2.m.(vmak)^2
qe elektron yükü, vk kesme potansiyel, m elektron kütlesi ile ifade edilir.
qHer madde için fotoelektrik olayı gerçekleştirecek belirli bir frekans değeri vardır. Öyle ki bu değere eşik frekansı denir.
qIşığın katot yüzeyinden elektron sökebilmesi için verilen minimum enerjiye eşik enerjisi denir.
qKatot yüzeyindeki elektronları harekete geçirebilmek için ışık çeşidi tarafından uygulanan enerji büyüklüğüne ışık şiddeti denir. Işık şiddeti
GÜNLÜK HAYATTA KULLANIM ALANLARI
qSokak lambalarının gün ışığına göre kontrol edilmesi
qKapı otomatikleri
qMatbaacılıkta renk ayrımı
qAsansörleri durduran kumanda sistemleri
qKağıt kesme kısmında eller bıçak kısmına geldiğinde makinayı durduran sistemler
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder